In en om de Plechelmusbasiliek wordt de dagen voor kerst aandacht besteed aan de (winter)zonnewende. Een feest op de kortste dag van het jaar waarbij we het nieuwe licht verwelkomen en boze geesten verdrijven.
Dit is een samenwerking van Midwinterhoornblazers Oldenzaal met de Parochie H Plechelmus, Hofkerk. Dit is een samenwerking van diverse blazers: midwinterhoorn Oldenzaal, Ossenhoornblazers, Alphoorn-blazers, Jachthoornblazers, Pauken en zangeres Lucia.
Om zoveel mogelijk geluid te mkane om de boze geesten te verdrijven, luiden eerst de klokken van de Plechelmus. Daarna blazen diverse blazers bij het beeld van Toon en Karel Borghuis.
Vervolgens gaan we de donkere kerk in voor het vervolg. Ook hier zijn de blaasgroepen te horen en worden er enkele Kerstliederen gezongen.
Tijdens het blazen wordt de kerk steeds verder verlicht. De patroonheilige van de blinden, lichtdraagster Lucia, zingt het lied Sante Lucia.
Na afloop is iedereen welkom onder in de toren voor een kop koffie, thee of chocomelk.
De oorsprong
De winter(zonne)wende of ‘midwinter’ luidt het begin van de winter in. De dag is dan het kortst.
Folklore
Al duizenden jaren wordt de (winter)zonnewende in vele culturen op het noordelijk halfrond gevierd. De ‘ruwe’ en donkere nachten, de twaalf nachten rondom midwinter, waren de nachten waarin door onze heidense voorouders feesten en ommegangen gehouden werden, die met veel lawaai van bellen, zwepen, toeters, kettingen en hoorns gepaard gingen. Ook ging het feest rond de winter(zonne)wende veelal gepaard met het maken van veel licht in al haar gedaanten: lampen, kaarsen, vuur. Soms werd een brandend wiel of rad gebruikt, dat ook de zon symboliseerde. Het midwinters lichtfeest stond onder meer bekend als Yule of Joelfeest. Het was de bedoeling om de boze donkere geesten te verdrijven met veel lawaai en plaats te maken voor licht. Na een periode van duisternis werden de dagen gaandeweg weer langer.
Midwinterse lichtfeesten en verband met Kerstmis
De zonnewende en het hoornblazen waren vroeger heidense gebruiken en zijn later ingelijfd in het christelijke geloof en bedoeld als aankondigen van de geboorte van het Christus kind. Het feest en de gebruiken, waaronder ook het hoornblazen werden ingelijfd in het christelijke geloof.